Kosmische straling observeren met radiotelescopen

Kosmische straling bestaat uit deeltjes zoals protonen en zware atoomkernen die met een gigantische energie onze atmosfeer binnendringen. Ondanks een eeuw aan observaties weten we nog niets precies wat hun herkomst is. Een van de populairste theorieën is dat ze versneld worden in de schokgolven rondom supernova explosies en de jets van actieve zwarte gaten. De energie die de deeltjes in zulke explosies meekrijgen kan miljoenen malen hoger liggen dan de snelste deeltjes die we op Aarde kunnen maken in bijvoorbeeld de Large Hadron Collider. Het bestuderen van kosmische straling kan dus zowel iets vertellen over de meest explosieve bronnen in het heelal als over de aard van elementaire deeltjes zelf. 

In de loop der jaren zijn verschillende observatietechnieken ontwikkeld om kosmische straling waar te nemen, met elk hun voor- en nadelen. Een relatief jonge techniek is het speuren naar de ultrakorte radioflitsen die de deeltjes uitzenden in de aardatmosfeer. Deze kunnen worden waargenomen door moderne radiotelescopen zoals LOFAR en de revolutionaire Square Kilometre Array die nu gebouwd wordt in Australië. Door kosmische straling te observeren met een hogere resolutie dan ooit tevoren hopen we een nieuwe bijdrage te leveren de zoektocht naar de bronnen van de meest energetische deeltjes in het heelal.