Zijn we voorbereid op een nieuw Jaar Zonder Zomer?
De uitbarsting op 5 april 1815 van de vulkaan Tambora op het eiland Sumbawa in Indonesië was de grootste explosieve vulkaanuitbarsting in de recente geschiedenis. De uitbarsting decimeerde de bevolking op Sumbawa en naburige eilanden, met een geschat dodental tussen 60.000 en 120.000 mensen, hetzij door de directe impact van de producten van de uitbarsting, hetzij door het uitbreken van ziektes als gevolg van besmet water en ondervoeding. Meer dan 40 km3 gesmolten gesteente werd uitgestoten tijdens de uitbarsting, waarvan meer dan de helft een ca. 35 km hoge vulkanische aswolk vormde, die ook ongeveer 30 megaton zwavel in de hogere atmosfeer injecteerde. De vorming van sulfaataerosolen leidde tot aanzienlijke verstoringen van het regionale en globale klimaat. Extreem weer werd geregistreerd in een groot deel van Europa en Noord-Amerika tijdens de lente en zomer van 1816, en twee jaar lang vernietigde zomervorst gewassen, wat resulteerde in opeenvolgende mislukte oogsten en hongersnood in een samenleving die grotendeels afhankelijk was van zelfvoorzienende landbouw. Ook in andere delen van de wereld zijn er aanwijzingen terug te vinden van extreme weersomstandigheden, met grote sociale gevolgen.
De uitbarsting van Tambora in 1815 had dus een grote wereldwijde impact op het klimaat en de samenleving. Er zijn sporen van de uitbarsting gevonden in ijskernen op zowel Antarctica als Groenland, wat suggereert dat het zuidelijk halfrond ook een ernstige impact op het klimaat kan hebben gehad, hoewel deze impact slecht gedocumenteerd is. De ijskerngegevens van de polen onthullen bovendien een herhaalde geschiedenis van soortgelijke grote vulkaanuitbarstingen op onze planeet gedurende de afgelopen 60.000 jaar. Op basis van deze gegevens is de kans dat er deze eeuw een nieuwe vulkaanuitbarsting van het formaat van Tambora zal plaatsvinden 1 op 6. Onze samenleving is de laatste twee eeuwen aanzienlijk veranderd en daarom zijn de maatschappelijke gevolgen van een ernstige impact na een nieuwe Tambora-achtige gebeurtenis hoogst onzeker. Deze presentatie is een uitnodiging om samen na te denken over hiaten in de kennis en wegen voor onderzoek die het beleid kunnen ondersteunen om zich voor te bereiden op het volgende Jaar Zonder Zomer.