waarnemen

We maken het regelmatig mee, mensen die met waarnemen willen starten en advies vragen over de aanschaf van een (grote) telescoop. Zij krijgen altijd volgende raad mee: verken eerst de hemel met een verrekijker. Zo zal je snel merken of de hobby iets voor jou is en vermijd je dat de telescoop als een kleerhanger in de slaapkamer eindigt. Maar ook veel ervaren waarnemers gebruiken zelden hun verrekijker(s). Ten onrechte! Juist daarom klom Paul Bakker in zijn pen en schreef met "Met een verrekijker het heelal in" een nieuw standaardwerk dat niet in je boekenkast mag ontbreken.

We leerden Carlo Jenniskens kennen tijdens ons bezoek vorig jaar aan sterrenwacht Tivoli als een enthousiast amateurastronoom en twijfelden geen moment om hem op WGAS uit te nodigen. Hij komt vertellen over zijn eigen observatorium, dat luistert naar de naam Rubens, zijn telescoop setup en de astronomische programma’s die hij gebuikt. Carlo deelt graag zijn waarnemingen en is daarom actief op Youtube waar hij onderandere livestreams verzorgt van de maan, de planeten en deepsky. Kortom, een interessante avond voor en door amateurs.

Tenzij je over een olifantengeheugen beschikt, wil je toch graag een tastbare neerslag van een waarneming. Je kan notities neerpennen, een schets op papier zetten, een foto maken,... of je waarneming inspreken. Dat laatste wordt weinig gedaan onder waarnemers. Dat verwondert, want een audioverslag heeft veel voordelen. In het begin zag Bram Bauwens een audioverslag vooral als een manier om zichzelf ertoe aan te zetten om aandachtig waar te nemen. Het beluisteren achteraf kan helpen om hier en daar interessante details of onduidelijke kwesties verder uit te spitten.

Daniel Abts startte in 1966 met de hobby. Twee jaar later werd hij de trotse bezitter van een 6 cm refractor, peperduur in die tijd. Na jaren van onderbreking nam hij in 2021 de draad terug op, richtte zijn pijlen op de zon en voelt zich sindsdien als een kleine jongen in de snoepwinkel. De fotosfeer van de zon observeren en fotograferen kan tegenwoordig gelukkig met een beperkt budget. Wat is er mogelijk met hedendaags optische apparatuur? Wat is de begrenzing door de atmosfeer en hoe kunnen we deze grenzen verleggen? Wat is er te zien op de fotosfeer en hoe moeten we ernaar kijken?

Wim De Meester is werkzaam aan het Instituut voor Sterrenkunde (KUL), bezieler van de freeware DeepskyLog en een fervent waarnemer met honderden nachten achter de kiezen. Hij gaat in zijn lezing over visueel waarnemen dieper in op de theorie achter het waarnemen. In dit tweede deel staat de telescoop centraal. Komen aanbod: telescooptypes, vangspiegels, f-waarde, het nut van een grote telescoop, vergrotingen, beeldveld, stertest, oculairs en waarneemtips.