Citroensap binnenkort essentieel in ruimtevaart?

In heel wat toepassingen en dus ook in de ruimtevaart is roestvrij staal een veelgebruikt en zeer dankbaar materiaal. Het wordt onder meer gebruikt voor het vervaardigen van de opslagtanks voor drijfgassen in raketten, maar ook voor de onderdelen van thermische beveiligingssystemen en de vervaardiging van oersterke roestvrije bouten om de hele boel bij elkaar te houden. Doorgeroeste bouten kunnen in de extreme condities van de ruimte immers leiden tot catastrofale gebeurtenissen.  

Citroenzuur

Vooraleer de roestvrije onderdelen in gebruik kunnen genomen worden, moeten ze eerst gepassiveerd worden. Hierbij wordt de oppervlaktelaag van het metaal verwijderd om eventuele onvolmaaktheden en contaminaties ten gevolge van het bewerkingsproces teniet te doen. Deze zouden de beschermende chroom(III)oxide laag immers kunnen beschadigen en het risico op roestschade drastisch verhogen. 

Traditioneel wordt dit gedaan door de onderdelen onder te dompelen in salpeterzuur. Het vraagt zeer specifieke veiligheidsmaatregelen en bovendien komt er bij dit proces onder meer het schadelijke broeikasgas stikstofoxide vrij. De hele behandeling is dus zowel schadelijk voor het milieu als voor de werknemers in de ruimtevaartindustrie.

Als milieuvriendelijker alternatief kan citroenzuur - terug te vinden in kleine concentraties in citroensap - gebruikt worden. Dat gebeurt nu al in onder meer de auto- en luchtvaartindustrie. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA onderzoekt nu of het alternatief ook dienst kan doen voor onderdelen die de extreme omstandigheden van de ruimte moeten trotseren.

Links: satellietaandrijfsysteem vervaardigd uit roestvrij staal. Rechts: roestvrij stalen klep bestemd voor het ISS.

Bron: ESA