De Grote Conjunctie van 21 december 2020

23/12/2020 by Hilde Willemsen

Op 21 december 2020 is er een conjunctie van Jupiter en Saturnus. Het is een zeldzame gebeurtenis want deze samenstanden komen maar om de twintig jaar voor. De twee planeten zijn te zien in het zuidwesten kort na het vallen van de avond. De eigenlijke conjunctie vindt echter al plaats om 14.24u MET.

Het is deze keer een heel speciale conjunctie want de kleinste hoekafstand tussen beide planeten bedraagt slechts 6’06”. En zo’n kleine hoek komt zeer zelden voor. De laatste keer was op 16 juli 1623, en de hoek was dan nog iets kleiner, 5’10”. Maar op de eerstvolgende keer moeten we minder lang wachten. Namelijk tot 15 maart 2080 met een hoekje van 6’01”. De jongsten onder onze lezers kunnen dat nog meemaken.

Reeds sinds eind augustus komen beide planeten naar mekaar toe. En dat zorgt voor een mooie samenstand. Op 17 december aan het begin van de avond is er in het zuidzuidwesten een smalle maansikkel te zien samen met Jupiter en Saturnus. Dit is een mooie aanloop naar de dichtste nadering een paar dagen later!

Wat is een conjunctie?

Een conjunctie of samenstand doet zich voor als twee (of meerdere) hemellichamen, die ver van elkaar verwijderd staan, vanuit het gezichtspunt van de waarnemer schijnbaar dicht bij elkaar staan.

De hoofdrolspelers

Jupiter

Jupiter is de grootste en zwaarste planeet van ons zonnestelsel! Het is een gasreus, m.a.w. de planeet heeft geen vast oppervlak. Jupiter staat zo'n 5 keer verder van de zon dan de aarde (op gemiddeld 778 330 000 km. van de zon), en 1 omwenteling van de planeet om de zon (een Jupiter-jaar) duurt bijna 12 aardse jaren.

Saturnus

Saturnus is de tweede grootste planeet van ons zonnestelsel, is eveneens een gasreus en het meest opvallende kenmerk is het ringenstelsel. Saturnus staat 2 keer zo ver van de zon als Jupiter (op gemiddeld 1 429 400 000 km), en 1 Saturnusjaar duurt bijna 30 jaar!

Beide planeten staan dus verder van de zon dan onze aarde, we noemen ze BUITENPLANETEN.

Jupiter Saturnus

Meer over Jupiter en Saturnus:

https://www.urania.be/astronomie/sterrenkunde/zonnestelsel/jupiter

https://www.urania.be/astronomie/sterrenkunde/zonnestelsel/saturnus

Waar moeten we kijken?

Kijk in de avondschemering, kort na zonsondergang, in zuidwestelijke richting (de richting van zonsondergang)

Daar zie je ze nu al, en elke dag komen ze dichter bij elkaar. Tot ze op 21 december (schijnbaar) zo dicht bij elkaar staan, dat ze met het blote oog als 1 heldere ster zullen te zien zijn.

Op 17 december is er een mooie samenstand met de jonge maansikkel.

Details en cijfers…

De vorige samenstand tussen Jupiter en Saturnus was op 31 mei 2000 en de volgende keer (na 21 december 2020) zal op 5 november 2040 zijn.

Maar waarom komt een conjunctie tussen Jupiter en Saturnus nu precies om de 20 jaar voor?

Daarvoor moeten we wat rekenen….

Jupiter draait in 11,86 jaar om de zon. Saturnus staat verder van de zon en doet er 29,46 jaar over. In de tijd dat Saturnus één keer rond de zon draait, maakt Jupiter 2,5 rondjes.

In 2020 haalt Jupiter Saturnus in en steekt de planeet voorbij. Onderweg staan beide planeten op een bepaalde dag in dezelfde kijkrichting vanaf de aarde. Dat is de conjunctie.