De zon wijst vandaag de zomer aan

De kans is klein dat je het voelt, maar vandaag 21 juni 2018 om 12u07 lokale tijd staat de zon loodrecht boven de kreeftskeerkring. In veel culturen een moment om uitbundig feest te vieren, de zomerzonnewende is in het land!

De zon duidt dan het begin van de astronomische zomer aan (de weerkundige begon reeds op 1 juni, red.). Daardoor is het vandaag de langste dag van het jaar, met 16 uur en 35 minuten is dat ruim 8 uur en 43 minuten langer dan de kortste dag van het jaar 2018.

De 4 seizoenen op aarde worden veroorzaakt door de gekantelde aardas t.o.v. het eclipticavlak.

21 juni is echter niet de dag van de meest late zonsondergang, die is gereserveerd voor 25 juni. Het is slechts een neuslengte verschil, want op 21 juni gaat de zon onder om 21h59m38s, op 25 juni is dat 23 seconden later om 22h00m01s. Hierdoor lijkt de dag op 25 juni langer, maar wat deze dag in de avond wint, verliest ze bijna dubbel in de ochtend bij zonsopkomst, waardoor de dag netto ca. 30s korter is dan 21 juni.

Het is een kwestie van seconden en met het blote oog onmogelijk te zien. Mede doordat het optische effect van de zon niet uniform is op wereldschaal. De schijnbare ondergang van de bovenste rand van de zonneschijf hangt in hoge mate af van de lichtbreking in de atmosfeer. Die is op haar beurt weer afhankelijk van atmosferische omstandigheden zoals: lucthdruk, temperatuur, stofdeeltjes, ... Laat het niet aan je hart komen en geniet van het extra beetje zonlicht!

Tenzij je mee feestviert tussen bongo’s, trommels en andere zal je van de zomerzonnewende of zomersolstitium weinig merken. In tegenstelling tot wat de meeste mensen denken, duurt het ook geen hele dag. Het is een zeer precies moment in de tijd waarop de zon loodrecht boven de kreeftskeerkring komt te staan, waarna de aarde weer lustig verder draait en zoeft rond de zon.

Op het moment suprême is het noordelijk halfrond van de aarde maximaal naar de zon gekantelt (23°26’). In tegenstelling tot bijvoorbeeld nieuwjaar gebeurt dit niet volgens de tijdszones, maar voor iedereen op aarde op hetzelfde moment. Voor ons is het dit jaar louter toevallig op het middaguur (in 2017 was dit om 17h28, red.).

Stand van de zon tijdens de zomerzonnewende 2018 (Klik om de afbeelding te vergroten)

Wist je dat?

Wanneer op het noordelijk halfrond de zomerzonnewende plaatsvindt, op exact hetzelfde moment op het zuidelijk halfrond de winterzonnewende plaatsvindt?

Het baden in extra zonlicht niet geldt voor iedereen op de wereld? In Californië (V.S.) vindt de zomerzonnewend immers plaats midden in de nacht om 03h07!