Een klif op Mars toont het ijs dat grotendeels onder het oppervlak ligt.

De HiRISE-camera (High-Resolution Imaging Science Experiment) (*) op de Mars Reconnaissance Orbiter heeft weer een schoonheid vastgelegd. Deze keer toont de afbeelding waterijs dat bij een klif op Mars gedeeltelijk aan het oppervlak ligt en dus zichtbaar is. Een laag sediment verhult het grootste deel van het ijs, maar de vingers ervan zijn zichtbaar.

Bij de foto: Mars-afbeelding van HiRISE-camera - ijskliffen. Bron: NASA/JPL/UArizona

Mars had waarschijnlijk oude oceanen en de overblijfselen van al dat water zijn verborgen als ijs. Het is meestal begraven in de korst van de planeet. Op deze foto bevindt het zich onder een dikke laag sediment. Het beeld is afkomstig van de Milankovic-krater op Mars, een prominente inslagkrater die ten noorden van Olympus Mons ligt, de hoogste vulkaan van Mars en de hoogste vulkaan in het zonnestelsel.

Bij de foto: Deze topografische afbeelding van Mars toont de drie vulkanen van Tharsis Montes, met Alba Mons in het noorden en Olympus Mons in het noordoosten. Ver boven Olympus Mons ligt de Milankovic-krater, bijna alleen in de vlakke vlakte van Vastitas Borealis. Bron: NASA.

De oude oceanen van Mars veranderden in ijs toen Mars zijn atmosfeer verloor tussen ongeveer 3,7 miljard tot 4,2 miljard jaar geleden. Het water bestaat nu voornamelijk als ondergronds ijs. Een studie uit 2018 vond bewijs van een complex van vloeibare zoutwatermeren onder het zuidpoolgebied, wat voor veel opwinding zorgde. In 2019 stelden onderzoekers voor dat magma-activiteit in de voorgaande miljoen jaar voldoende warmte creëerde om dat water in vloeibare vorm te houden. In 2021 wees een andere studie erop dat de ontdekking van de subglaciale poolmeren verklaard zou kunnen worden door andere verschijnselen.

Het bestaan ​​van subglaciale watermeren op Mars zal waarschijnlijk nog lang controversieel blijven. Maar het bestaan ​​van ondergronds waterijs is niet controversieel. We hebben het gezien.

Bij de foto: Toen NASA's Phoenix Lander in 2008 op Mars aankwam, legden zijn retroraketten de ondiepe ondergrond bloot. Wetenschappers geloven dat de witte vlek waterijs is. Bron: NASA/Jet Propulsion Lab-Caltech/University en Arizona/Max Planck Institute

Het water van Mars bestaat als ijs, opgesloten in de korst van de planeet op verschillende dieptes. Uitgezonderd dus de mogelijkheid van vloeibaar water onder het poolgebied omwille van magma. Wetenschappers denken dat er minstens 5 miljoen kubieke kilometer ijs onder de grond ligt, en zelfs meer op diepten die de mogelijkheden van onze huidige teledetectie-instrumenten te boven gaan. Een deel van dat ijs is zichtbaar in de HiRISE-afbeelding en gluurt onder een laag sediment uit.

De  HiRISE-afbeelding hierboven is een infrarood-rood-blauwe afbeelding die de aanwezigheid van het ijs benadrukt. De onderstaande RGB-afbeelding is meer representatief voor wat menselijke ogen zouden zien.

Bij de foto: Deze afbeelding lijkt meer op hoe het ijs eruitziet voor menselijke ogen, maar benadrukt niet zo goed de aanwezigheid van het ijs als het IR-beeld. Bron: NASA/JPL/UArizona

We hebben de laatste jaren veel meer inzicht gekregen in het water op Mars. Een studie uit 2021 toonde aan dat tussen de 30% en 90% van het oorspronkelijke Marswater onder het oppervlak bevroren kan zijn, met grote afzettingen in de Arcadia Planitia-regio. In 2019 maakte NASA een kaart van de vindplaatsen van het water. NASA zei dat een deel van het water zich slechts 30 cm diep bevindt, waardoor het gemakkelijk toegankelijk is voor toekomstige ontdekkingsreizigers.

Het is duidelijk dat de mensheid naar Mars reikt. Met onze orbiters, landers en rovers ontdekken we de geschiedenis van de planeet. Mars was ooit nat en warm en herbergde mogelijk leven. Met bodemmonsters die ooit van Mars naar de aarde komen, kunnen we misschien de aanwezigheid van microbiële fossielen bevestigen. Dat zou een enorme ontdekking zijn, alle fanfare waardig die het ongetwijfeld zou opleveren.

Maar we willen ooit, op de een of andere manier, voet op Mars zetten. En als dat gebeurt, weten onze ontdekkingsreizigers waar ze water kunnen vinden.

Auteur: Jan Vyvey
Bron: Universe Today, Evan Gough.

Wie een filmpje wil zien over deze opname, kan hier terecht (Youtube kanaal HiRISE).

(*) Dit is de meest krachtige telescopische camera met een spiegel van 50cm die ooit gebruikt is op een ruimtesonde. Hij kan kenmerken zo klein als een keukentafel weergeven in opnamen die een gebied van 6 km breed bestrijken. De afbeeldingen kunnen in drie verschillende kleuren worden genomen die niet overeenkomen met de kleuren die de kegeltjes in het menselijke oog waarnemen. Zie https://mars.nasa.gov/mro/mission/instruments/hirise/ (Engelstalig)