Komeet C/2021 A1 Leonard

UPDATE 9/12

In een bericht van de astronieuwssite (space.com) meldt Ye Quanzhi, astronoom aan de universiteit van Maryland, dat komeet Leonard weleens op het punt zou kunnen staan om uit elkaar te vallen. 

Volgens de laatste data zou de komeet nog steeds helderder worden, maar enkel omdat hij de aarde nadert. De komeet zelf zou niet meer in helderheid toenemen en dat baart wetenschappers zorgen. Een komeet neemt normaal net toe in helderheid wanneer hij dichter bij de zon komt. De data wijzen echter op het tegendeel. De helderheid neemt net af. Uit vorige komeetpassages is gebleken dat dit wel eens een voorbode zou kunnen zijn van Leonard’s einde.   

Volgens Ye is de komeet voorlopig nog heel, maar de afname in helderheid zet door.

Het goede nieuws is wel dat zelfs als de komeet uit elkaar valt, hij volgens Ye nog enkele dagen zichtbaar blijft. Op die manier zou hij voor onze contreien toch nog de komeet van het jaar kunnen worden bij zijn dichtste passage op 12 december.

Dit nieuws bevestigt nog maar eens het wispelturige karakter van kometen. Hun onvoorspelbaarheid maakt hen natuurlijk ook bijzonder om waar te nemen, een kosmisch kansspel.

Rest ons enkel nog bang af te wachten: doet ie ‘t of doet ie ‘t niet?

Het integrale engelstalige bericht vind je op space.com

C/2021 A1 (Leonard)

In de maand december wordt de komeet C/2021 A1 (Leonard) wellicht de komeet van het jaar 2021. Hij bereikt zijn dichtste punt tot de aarde - een slordige 35 miljoen kilometer - op 12 december. De komeet is dan zichtbaar laag boven de oostelijke horizon net voor zonsopgang. Vervolgens raast de komeet verder met een snelheid van meer dan 150 000 km/h richting perihelium. De komeet bereikt het dichtste punt tot de zon op 3 januari en zwiept dan op een afstand van 90 miljoen kilometer voorbij onze moederster.

Urania astrofotograaf Dirk Van Luyten verschalkte Komeet C/2021 A1 (Leonard) met een 200 mm telelens.
Dit beeld is het resultaat van een tiental foto's gestacked in APP.

C/2021 A1 (Leonard) - of de eerste niet-periodieke komeet ontdekt in de eerste helft van januari dit jaar - is ontdekt door de Amerikaanse astronoom Gregory Leonard verbonden aan de Universiteit van Arizona. Hij heeft de komeet gevonden in een reeks opnames van de hemel, gemaakt door Mount Lemmon Survey op 3 januari 2021.

De komeetbaan heeft een excentriciteit van iets meer dan 1 en beschrijft dus een hyperbool. Dit heeft tot gevolg dat de omlooptijd tienduizenden jaren bedraagt en de komeet de facto maar 1 bezoekje brengt aan de aarde.

Simulatie van de komeetbaan binnen de baan van Mars. De locatie van de komeet in dit beeld is voor 3 december. (TheSkyLive.org)  

Waarnemen

Momenteel bedraagt de helderheid van de komeet magnitude 6,5 (controleer de actuele helderheid viaCOBS). Naarmate de maand vordert, zal de helderheid blijven toenemen.

Het helderst zal de komeet wellicht zijn bij zijn dichtste passage tot de aarde op 12 december. Verwacht wordt dat de komeet dan zal pieken rond magnitude 4. Voor een ster valt dat prima binnen het bereik van het blote oog, maar kometen zijn veel diffuser dus blijft een verrekijker nodig om de komeet te kunnen zien. Kometen zijn echter wispelturig en onvoorspelbaar, het valt niet uit te sluiten dat de komeet toch helderder wordt dan voorspeld naarmate ze de zon nadert.

Bij magnitude 4 zal de komeet in een verrekijker het uitzicht hebben van een “pluizige ster”. Astrofotografen zien nu al de kenmerkende komeetstaart of die binnenkort ook visueel zichtbaar zal zijn, wordt afwachten. Zoals altijd is het aangeraden om vanuit een zo donker mogelijke locatie te kijken. Een ordinaire 10x50 verrekijker volstaat.

Positie van C/2021 A1 op 12 december. Dit is de meest gunstige periode om waar te nemen. 

De komeet suist aan een hoge snelheid door het zonnestelsel, maar door de enorme afstanden in het zonnestelsel en de verafgelegen sterren zal je hem niet door de avondhemel zien zoeven. Toch verandert de komeet relatief snel van positie wanneer je kijkt van dag op dag.

Leonard is voor ons het best waarneembaar in de ochtenden voor 12 december voor zonsopgang. Na de dichtste passage wordt de komeet een avondobject in onze contreien en scheert hij laag boven de horizon van west naar zuid in de avonschemering. Dit zal een minder gunstige positie zijn. Naar het einde van de maand toe verdwijnt de komeet voor ons in het felle zonlicht.

Op 6 december staat de komeet dicht bij de heldere ster Arcturus net voor zonsopgang.

Op 17 en 18 december staat de komeet dicht bij de planeet Venus, maar wel laag bij horizon in de avonschemering.