Kometenjager bereikt doelwit (update)

01/09/2014 by Matti Agemans

Op 6 augustus 2014, na een reis van meer dan 10 jaar, zal de ruimtesonde Rosetta van het Europese Ruimtevaartagentschap ESA aankomen bij de komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. Aan boord bevindt zich een instrument dat gebouwd is in samenwerking met het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA). De wetenschappers van de Federale Wetenschappelijke Instelling uit Ukkel wachten nu vol ongeduld op de eerste resultaten. Die zouden ons in de komende maanden meer moeten vertellen over het gedrag en de samenstelling van de komeet. De studie van kometen kan ons dan weer helpen het ontstaan van ons zonnestelsel beter te begrijpen.

Kometen en het BIRA

Een komeet is een hemellichaam dat zich in een baan rond de Zon bevindt en enkele kilometer groot is. Een komeet kan gezien worden als een vuile sneeuwbal die ijs en stof bevat. Dicht bij de Zon warmt deze vuile sneeuwbal op zodat gas en stof vrijkomen en een atmosfeer vormen. De typische komeetstaart wordt gevormd door de wisselwerking van dat gas en stof met de Zon. De wetenschappers van het BIRA zijn vooral geïnteresseerd in de komeetatmosfeer. Daartoe heeft het BIRA onder leiding van de universiteit van Bern (Zwitserland) en samen met andere internationale partners het ROSINA (Rosetta Orbiter Spectrometer for Ion and Neutral Analysis) instrument gebouwd. Hiermee zullen ze de samenstelling van de komeetatmosfeer meten. De processen die een rol spelen in de komeetatmosfeer zijn interessant voor studies dichter bij huis, want ze zijn ook belangrijk in de hoge aardatmosfeer.

De eerste beelden van de komeet

Sinds eind juni 2014 worden beelden van de komeet naar de Aarde doorgestuurd. Deze worden duidelijker naarmate Rosetta de komeet nadert. Deze beelden waren al een revelatie op zich: De komeet blijkt een haltervorm te hebben. Ondertussen kan men ook al lichtverstrooiing in de ijle komeetatmosfeer waarnemen.

Komeetoppervlak op 29/07/2014,
1950 km van de komeet
® ESA/Rosetta/MPS - OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

Komeetatmosfeer op 25/07/2014,
3150 km van de komeet
® ESA/Rosetta/MPS - OSIRIS Team MPS/UPD/LAM/IAA/SSO/INTA/UPM/DASP/IDA

Verdere planning

Rosetta biedt BIRA de kans om een komeet tijdens haar reis rond de Zon langdurig te bestuderen. Rosetta heeft ook een kleine lander (Philae) aan boord, die voor het eerst een komeetoppervlak ter plaatse zal onderzoeken. Rosetta zal het komeetoppervlak in kaart brengen om een goede landingsplaats te vinden voor Philae, die volgens de planning op 11 november zal landen. Eens de landing is gebeurd, blijft Rosetta bij de komeet ook na haar dichtste nadering tot de Zon in augustus 2015. Het einde van de missie is voorzien in december 2015.