Vuurbol gespot!

Op 21 september om 19h 00m UT(21h 00m, lokale tijd, in Nederland, Frankrijk, België, Luxemburg, Duitsland, en 20h 00m lokale tijd in het VK), werd een vuurbol wijdverspreid waargenomen, gerapporteerd en gefilmd. Meer dan 250 visuele waarnemers rapporteerde dit fenomeen aan het IMO (International Meteor Organization). De waarnemingen gebeurden in verschillende landen: Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk. Het werd in een brede regio van West-Europa waargenomen, van Zuid-Alsace (Fr.) tot Manchester (VK), en van Parijs (Fr.) tot Berlijn (D).

De vuurbol werd ook vastgelegd op beeld in minstens 5 videostations (Noordwijk, Brussel, Lille, Arras en Maubeuges) van het Franse videonetwerk Fripon (Fireball Recovery and InterPlanetary Observation Network) en het CAMs-BeNeLux video netwerk.
Alle visuele waarnemingen en een kaart met daarop de positie van de getuigen zijn beschikbaar op: http://fireball.imo.net/members/imo_view/event/2017/3301

Automatische berekeningen, afgeleid van alle visuele rapporteringen, tonen aan dat de vuurbol voorkwam boven Nederland. Het startte ten noorden van Barneveld (Gelderland) en reisde door in oost-noordoostelijke richting (~280° in azimut). Vervolgens vloog het boven de provincie Utrecht, 10 km ten zuiden van Amsterdam, boven Hoofddorp, om dan zijn zichtbare verlichte traject te eindigen boven de Noordzee, op zo’n 15 km afstand van de kust.

De vuurbol werd waargenomen door het FRIPON cameranetwerk (FRIPON/IMO)

Wat is een vuurbol?

Vuurbollen zijn zeer heldere fenomenen die voorkomen wanneer een meteoroïde (komeet- of planetoïdefragment) de aardse atmosfeer binnentreedt met een zeer hoge snelheid (tientallen km/s). Ze zijn helderder dan gewone “vallende sterren”, of meteoren. Gewone meteoren worden geassocieerd met meteoroïden van enkele millimeters of een centimeter, maar vuurbollen worden veroorzaakt door grotere fragmenten (enkele centimeters tot zelfs decimeters voor de helderste) die zorgen voor een helderder lichtspoor. De meeste getuigen denken dat het fenomeen dichtbij hen plaatsvond door haar schijnbare helderheid en snelheid. Deze illusie is zelfs prominenter wanneer de meteoor wordt waargenomen laag boven de horizon. In realiteit varieert de afstand tussen de waarnemer en de meteoor rond de 70 à 500 km. De meeste meteoroïden sublimeren volledig bij het binnenkomen van de atmosfeer. Bij grotere meteoroïden kunnen fragmenten de tocht overleven en gevonden worden op de grond, dit zijn meteorieten. Voor de vuurbol van 21 september is het onmogelijk om een fragment terug te vinden, gezien het einde van haar traject zich boven de Noordzee bevond. In sommige gevallen is het echter zeer belangrijk om zoveel als mogelijk data en informatie te verzamelen (video’s, foto’s en visuele waarnemingen), om zo accuraat mogelijk het traject van de meteoor te kunnen bepalen.

IMO meldformulier

Dankzij deze data en analyses is het in sommige gevallen mogelijk om de meteoriet, geassocieerd met een bepaalde meteoorwaarneming, terug te vinden. Dit is wat er gebeurde in Nederland, in het begin van dit jaar, met de Broek in Waterland meteoriet, nadat er een vuurbol werd waargenomen: https://www.imo.net/sixth-authenticated-meteorite-fall-over-the-netherla...
Het IMO en alle geassocieerd meteoren organisaties krijgen duizenden rapporteringen per jaar binnen. Dit werd mogelijk gemaakt dankzij een toegewijd online meldformulier, het Online Fireball Report Form. Dit werd gecreëerd om bruikbare wetenschappelijke data te verzamelen, zelfs van astronomische leken die het geluk hebben gehad een vuurbol waar te nemen. Dit formulier is beschikbaar in meer dan 28 talen op: http://fireballs.imo.net/
De IMO-website bevat veel informatie over meteoren en gelijkaardige fenomenen, alsook tips om ze zelf waar te nemen: http://www.imo.net.

bron: IMO (International Meteor Organization)