Mogelijk nieuwe detector voor zwaartekrachtgolven op Belgisch grondgebied

01/02/2018 by Matti Agemans

De streek van het drielandenpunt zou in 2030 weleens het onderzoekstoneel kunnen worden voor zwaartekrachtgolven.

In 2015 werden voor het eerst zwaartekrachtgolven waargenomen. Een wetenschappelijke doorbraak die in 2017 beloond werd met de Nobelprijs voor natuurkunde. Hoewel de huidige detectoren LIGO (V.S.) en Virgo (Europa) op volle toeren draaien, wordt er gewerkt aan een Europese opvolger.

De zogeheten Einstein Telescoop zou bestaan uit drie tunnels van elk 10km lang die een driehoek vormen op een diepte van 200m. Het is geen traditionele telescoop die licht of straling detecteert, maar wel zwaartekrachtgolven, rimpels in de ruimtetijd, veroorzaakt door onder andere supernova’s, botsingen van zwarte gaten en neutronensterren.

“Sinds de ontdekking van zwaartekrachtgolven in 2015 zijn er een vijftal botsingen van zwarte gaten en eentje van neutronensterren waargenomen. Met de Einsteintelescoop zouden we die botsingen in het hele heelal waarnemen, tot wel 100 000 per jaar!” Aldus dr. Bert Vercnocke, astrofysicus aan de KU Leuven.

Doordat de detectoren zeer gevoelig zijn is het van extreem belang dat de locatie vrij is van ongewenste trillingen en storingen. Zo blijkt de ondergrond op het drielandenpunt, Aken-Luik-Maastricht, uitermate geschikt voor het instrument. De buit is nog niet binnen, want ook in Spanje, Sardinië en Hongarije blijken zich geschikte locaties te bevinden. Een mogelijk voordeel, de huidige Europese leider op het gebied van zwaartekrachtgolven is het Albert Einstein instituut in Hannover. In 2020 zal de locatie definitief gekozen worden. Het instrument zelf zal pas 10 jaar later beginnen met de eerste metingen.

Einstein Telescoop