NASA’s Hubble telescoop onderzoekt gigantisch sterrenstelsel  

Dit majestueuze spiraalvormige sterrenstelsel zou de bijnaam 'Godzilla-melkwegstelsel' kunnen krijgen omdat het misschien wel het grootste is in het lokale universum. Dit sterrenstelsel, UGC 2885, is 2,5 keer breder dan onze Melkweg en bevat 10 keer zoveel sterren.

Maar het is een 'zachte reus', zeggen onderzoekers, omdat het lijkt alsof het al miljarden jaren stil zit en mogelijk waterstof uit de filamentstructuur van de intergalactische ruimte nipt. Dit voedt een voortdurende bescheiden stergeboorte, ongeveer de helft van wat in onze Melkweg plaats vindt. In feite is het superzware centrale zwarte gat van dit stelsel ook een slapende reus. Het gebrek aan nabijgelegen kleinere satellietstelsels zorgt ervoor dat het sterrenstelsel niet gevoed wordt door instromend gas.

Bij de foto: Deze Hubble Space Telescope-foto toont het majestueuze spiraalstelsel UGC 2885 in het noordelijke sterrenbeeld Perseus. Het stelsel is 232 miljoen lichtjaar van ons verwijderd, het is 2,5 keer breder dan onze Melkweg en bevat 10 keer zoveel sterren. De melkweg heeft de bijnaam 'Rubin's melkweg' gekregen, naar astronoom Vera Rubin (1928 - 2016), die op zoek naar donkere materie de rotatiesnelheid van de melkweg bestudeerde. Credits: NASA, ESA en B. Holwerda (Universiteit van Louisville)

 "Mijn onderzoek was grotendeels geïnspireerd op het werk van Vera Rubin in 1980 over de grootte van dit stelsel," zei Holwerda. Rubin heeft de rotatie van het sterrenstelsel gemeten waaruit kon afgeleid worden dat donkere materie het grootste deel van de massa van het sterrenstelsel uitmaakt.

In de resultaten die tijdens de wintervergadering van de American Astronomical Society in Honolulu, Hawaii worden gepresenteerd, probeert Holwerda de oorzaken te begrijpen voor de monsterlijke omvang van het melkwegstelsel. "Hoe het zo groot is geworden, weten we nog niet helemaal," zei Holwerda. "Het is zo groot als je een schijfvormige melkweg kunt maken zonder iets anders in de ruimte te raken."

Een aanwijzing is dat het sterrenstelsel redelijk geïsoleerd is in de ruimte. Er zijn geen nabije sterrenstelsels die de vorm van de schijf kunnen verstoren.

Heeft het monsterstelsel in de loop van de tijd veel kleinere satellietstelsels opgeslokt? Of heeft het gewoon langzaam gas opgeleverd voor nieuwe sterren? "Het lijkt erop dat het daar ligt te liggen en maar langzaam groeit," zei Holwerda. Met behulp van de uitzonderlijke resolutie van Hubble telt zijn team het aantal bolvormige sterrenclusters in de halo van het sterrenstelsel - een enorme wolk van vage sterren rondom het stelsel. Een overmaat aan clusters zou het bewijs leveren dat ze gedurende vele miljarden jaren werden gevangen uit kleinere vallende sterrenstelsels.

NASA's aankomende James Webb Space Telescope kan worden gebruikt om zowel het centrum van dit sterrenstelsel als de bolvormige clusterpopulatie te verkennen. De geplande Wide Field Infrared Survey Telescope (WFIRST) van NASA zou een nog completere telling geven van de clusterpopulatie van dit sterrenstelsel, met name die van de hele halo. "Het infraroodvermogen van beide ruimtetelescopen zou ons een beter zicht op de onderliggende stellaire populaties geven", aldus Holwerda.

Auteur: Jan Vyvey
Bron: https://www.nasa.gov/feature/goddard/2020/nasas-hubble-surveys-gigantic-....