WGAS: 400 jaar mechanisch rekenen

Wilhelm Schickard maakte in 1623 het allereerste mechanische rekentoestel. De directe aanleiding voor de ontwikkeling was een ontmoeting met Johannes Kepler. Die had vijf jaar van zijn leven opgeofferd om - aan de hand van de waarnemingen van Tycho Brahe - een wiskundig model op te stellen van de baan van Mars. Van dit reusachtige werk zijn 987 pagina’s berekeningen (met de hand) bewaard gebleven. Hij vroeg zich waarschijnlijk af of het niet sneller en eenvoudiger kon! Deze lezing brengt een selectie van rekenapparatuur onder de aandacht en de boeiende verhalen die eraan verbonden zijn. Sommige van die verhalen gaan veel meer dan 400 jaar in de tijd terug, terwijl andere uit de vorige eeuw stammen.

Prof. Dr. Paul Levrie is wiskundige en docent aan de faculteit Toegepaste Ingenieurswetenschappen. Hij is al decennialang gefascineerd door priemgetallen en irrationale getallen als pi. Hij is altijd te vangen voor een algoritme om met een mechanische rekenmachine een logaritme of een sinus uit te rekenen – liefst via een zo snel mogelijk convergerende reeks.

Prof. Ing. Erwin Smet onderwijst robotica en mechanisch ontwerpen aan de ingenieurs elektromechanica, en heeft sinds tientallen jaren een collectie rekenhulpmiddelen opgebouwd. Zijn jaarlijkse reizen naar Berlijn, ook toen dat voor de val van de muur nog een enclave in de communistische DDR was, hebben sterk bijgedragen tot het vinden van machines en hulpmiddelen met een Oost-Europees smaakje.

Prof. Dr. Christophe Vande Velde geeft les aan de chemisch industrieel ingenieurs en is al twintig jaar gefascineerd door mechanische rekenmachines, met de focus op niet-elektrische machines voor de vier hoofdbewerkingen, maar met af en toe een excursie naar elektrische en automatische machines.