MAVEN in de ba(a)n van Mars

De ruimtesonde MAVEN van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA werd zondagavond succesvol in een baan rond Mars gebracht. De sonde zal de eerste zijn die de bovenste en zeer ijle lagen van Mars' atmosfeer zal bestuderen. De studieresultaten moeten onderzoekers een beter inzicht geven in de klimatologische geschiedenis van de rode planeet en aantonen hoe de zon het grootste deel van de marsatmosfeer opgeslokt heeft, waardoor Mars, misschien ooit een leefbare planeet, veranderde in een koude en barre woestijnplaneet. De missie zal tevens een nieuw en belangrijk puzzelstukje vormen in de vraag of leven op Mars mogelijk is tegen 2030.

Missie

Na een ontwikkelingsproces van 10 jaar kon de ruimtesonde MAVEN op 18 november 2013 eindelijk gelanceerd worden vanop de luchtmachtbasis Cape Canaveral in Florida, V.S. Na 10 maanden reizen pikte NASA's Deep Space Network antennestation (Canberra, Australië), op 21 september ca. 18u24 onze tijd, data op van MAVEN die er, tot grote vreugde van de onderzoekers, op wezen dat de ruimtesonde zich in een baan om Mars genesteld had.

Het operationele team zal de komende 6 weken MAVEN in bedrijf stellen en in de precieze baan manoeuvreren waarin de ruimtesonde het effectieve onderzoek zal kunnen starten. De sonde zal zich vervolgens een (aard)jaar lang bezig houden met het primaire onderzoek, nl. het meten van de samenstelling en de structuur van de bovenste lagen van de marsatmosfeer en het bestuderen van de interactie tussen de ontsnapte gassen, de zon en de zonnewind. 

De baan van MAVEN is sterk elliptisch waardoor ze op haar dichtste punt op slechts 150 km boven de rode planeet zal zweven, maar op haar verste punt zal dat al zo'n 6000 km zijn. De baan stelt MAVEN in staat om de hele bovenste laag van de marsatmosfeer te onderzoeken. Op een hoogte van 150 km zal de sonde rechtstreeks de samenstelling van gassen en ionen kunnen analyseren, terwijl ze op haar hoogste punt de hele planeet in beeld kan nemen met haar UV-detectiecamera. Tijdens de missie zal de baan van MAVEN ook 5 keer aangepast worden voor een korte periode, de zogenaamde 'deep-dip' campagnes. Dankzij dit manoeuvre zal MAVEN telkens kunnen dalen tot op een hoogte van 125km, waardoor ze metingen kan verrichten in de bovenste regionen van de onderste atmosfeerlaag.

Onderzoekers van het MAVEN-team vieren de inbrenging van de ruimtesonde in een baan rond Mars. Bron: Lockheed Martin

Instrumentaria   

Aan boord van de ruimtesonde bevinden zich 3 soorten verzamelingen van instrumenten.

Het Particles and Fields Package (PFP), gebouwd door de Universiteit van Californië, bevat 6 instrumenten die de zonnewind en de ionosfeer van de rode planeet zullen bestuderen.

Het Remote Sensing Package, gebouwd door het labo voor Atmosferische en Astrofysica (Colorado University), zal de karakteristieken van de bovenste laag van de marsatmosfeer en de ionosfeer identificeren.

De Neutral Gas and Ion Spectrometer, gebouwd door Goddard Space Center, zal dan weer de samenstelling van de isotopen in atomaire deeltjes meten. 

De leiding van het wetenschappelijk onderzoek is in handen van Dr. Jakosky en zijn collega's van het labo voor Atmosferische en Astrofysica (CU). 

Links: Neutral Gas and Ion Spectrometer   Midden: Imaging Ultraviolet Spectrograph   Rechts: Solar Energetic Particles

Technische fiche

De bouw van de ruimtesonde gebeurde door het Amerikaanse Lockheed Martin in Littleton, Colorado. De sonde draait op zonne-energie en bevat een hoog-bereik antenne waarmee de sonde 2 keer per week haar data zal kunnen terugsturen naar de aarde.

Lengte: 11,4m
Massa: 903kg (droog) en 2550kg (van vloeistoffen voorzien)
Capaciteit zonnepanelen: 1135 Watt 

Onderzoekers werken aan de MAVEN in een zo steriel mogelijke omgeving. Bron: NASA

Bron: NASA