Nieuwsberichten

Duisternis tot gloeien gebracht

Een nieuwe opname van het Atacama Pathfinder Experiment (APEX) in Chili geeft een schitterend beeld van kosmische stofwolken in het sterrenbeeld Orion. Terwijl deze dichte interstellaire wolken op zichtbare golflengten donker en allesverhullend lijken, kan de LABOCA-camera van de APEX-telescoop de warmtegloed van het stof detecteren en de schuilplaatsen van sterren-in-wording zichtbaar maken. Maar één van deze donkere wolken is niet wat het lijkt.

Wat brengt 2013 op het gebied van ruimtevaart?

Hèt nieuws van het voorbije jaar 2012 was zonder twijfel de “hijskraanlanding” op Mars van het Amerikaanse onbemande rijdend lab Curiosity. Die robot werkt prima en zal in 2013 allicht voor verrassingen zorgen. De Europese Ruimtevaart Organisatie, de ESA, zal midden maart de langverwachte kaart voorstellen van de kosmische achtergrondstraling gemaakt door de ESA-sonde “Planck”. Dit jaar is het qua bemande ruimtevaart vooral uitkijken naar China. Van de zomer brengt een Chinese Shenzhou-cabine voor de tweede keer een driekoppige bemanning naar het Chinese ruimtelab Tiangong-1. Dat wordt dan de vijfde Chinese bemande vlucht naar de ruimte.

Licht uit de duisternis

Een indringende nieuwe opname van ESO toont een donkere wolk waarin nieuwe sterren ontstaan, met daarnaast een groepje heldere sterren die al uit hun stofrijke stellaire kraamkamer tevoorschijn zijn gekomen. De foto is gemaakt met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla, in het noorden van Chili. Het is de beste opname in zichtbaar licht die ooit van dit vrij onbekende object is gemaakt.

Koolstofplaneten: stof tot nadenken

De studie van exoplaneten - werelden die rond verre sterren draaien - staat nog in de kinderschoenen. Toch hebben onderzoekers al honderden werelden ontdekt die zo uiteenlopend verschillend zijn: reuzen die Jupiter kunnen platwalsen, kleine keien die roodgloeiend rond hemelse ovens draaien, pluizige bollen met de dichtheid van veenmos,... dan zijn er nog andere exoplaneten die er zeer vertrouwd uitzien, maar dan weer opvallen met een overvloed aan zeldzame grondstoffen en omgekeerd.

Nieuw VISTA-kiekje van sterrenhoop 47 Tucanae

Deze nieuwe infraroodopname van ESO’s VISTA-telescoop geeft een buitengewoon detailrijk beeld van de bolvormige sterrenhoop 47 Tucanae. Deze sterrenhoop telt miljoenen sterren en zijn kern bevat veel exotische exemplaren met ongewone eigenschappen. Het onderzoek van sterrenhopen als 47 Tucanae kan ons leren begrijpen hoe zulke buitenbeentjes ontstaan en elkaar beïnvloeden. De grote scherpte en diepte van de opname is te danken aan de grootte, de gevoeligheid en de locatie van VISTA, die deel uitmaakt van de ESO-sterrenwacht op Paranal, in het noorden van Chili.

Planetoïdengordel ontdekt rond heldere ster Wega

De heldere ster Wega van het sterrenbeeld de Lier (een van de drie sterren van de Zomerdriehoek), heeft een planetoïdengordel net zoals de zon. Wega is ongeveer twee keer zo zwaar en dertig keer zo lichtsterk als de zon; de ster staat op een afstand van 25 lichtjaar. De planetoïdengordel is ontdekt op foto's die gemaakt zijn met het PACS-instrument van de Europese infrarood-ruimtetelescoop Herschel en in spectroscopische metingen van de Amerikaanse Spitzer Space Telescope.

ALMA werpt licht op planeet-vormende gasstromen

Astronomen hebben met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) een cruciaal stadium in de geboorte van reuzenplaneten waargenomen: enorme gasstromen die een leemte in de materieschijf rond een jonge ster overbruggen. Vermoed wordt dat zulke stromen, die nog nooit eerder rechtstreeks zijn waargenomen, worden veroorzaakt door grote planeten die aangroeien door gas uit hun omgeving op te slokken. Dit resultaat wordt op 2 januari 2013 gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Alle lichten op groen voor hoogste supercomputer

Een van de krachtigste supercomputers ter wereld staat nu helemaal compleet en bedrijfsklaar op zijn afgelegen, hoge locatie in de Noord-Chileense Andes. Daarmee is een van de laatste grote mijlpalen bereikt bij de voltooiing van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), de meest geavanceerde telescoop aller tijden. De speciaal voor ALMA gebouwde ‘correlator’ telt meer dan 134 miljoen processors en kan 17 biljard berekeningen per seconde uitvoeren – een snelheid die vergelijkbaar is met die van de snelste universele supercomputers van dit moment.

Sterren verraden het geheim van een jong uiterlijk

Sommige mensen zien er op hun 90ste nog prima uit, terwijl anderen al voor hun 50ste aftakelen. Dat wijst erop dat een oud uiterlijk soms meer een kwestie van levensstijl is dan van leeftijd. Uit nieuw onderzoek met de 2,2-meter MPG/ESO-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla en de Hubble-ruimtetelescoop blijkt dat dit ook voor sterrenhopen geldt.

Pages