Lancering Solar Orbiter

Solar Orbiter is een belangrijke missie voor het Europese ruimtevaartagentschap ESA, maar ook voor het zonneonderzoek zelf.

In eerste instantie lijkt deze vlucht heel sterk op die van NASA’s Parker Solar Probe. Beide sondes onderzoeken de zon vanuit een baan gelegen tussen de zon en de planeet Mercurius. Beide maken daarbij veelvuldig gebruik van de zwaartekracht van die andere binnenplaneet Venus om hun baan aan te passen.  Beide sondes zijn uitgerust met een groot schild om zich te beschermen tegen de hitte. Parker Solar Probe komt daarbij nog dichter bij de zon maar blijft min of meer in het eclipticavlak. Solar Orbiter daarentegen gaat geleidelijk aan de inclinatie van zijn baan verhogen tot de sonde een uniek zicht krijg op de polen van onze ster. Jaren geleden zorgde de Europese Ulysses al voor waarnemingen van die polen, maar de sonde was niet uitgerust met camera’s. En Ulysses bevond zich veel verder van de zon.

Er zijn nog verschillen tussen Solar Orbiter en Parker Solar Probe. Zoals gezegd zijn beide uitgerust met een hitteschild, maar Solar Orbiter is de enige die mits het openen van luikjes naar de zon zelf kan kijken. Met o.a. de Extreme Ultraviolet Imager (EUI), een instrument ontwikkeld onder leiding van de Koninklijke Sterrenwacht Van België. Tussen haakjes, de Belgische Proba-2 had ook een telescoop aan boord, werkend in het extreme ultraviolet. Maar deze sonde bleef in een baan om de aarde.

Solar Orbiter en Parker Solar Probe bestuderen de zon en het magnetisch veld om uit te pluizen enerzijds hoe de temperatuur van de corona kan oplopen tot meer dan een miljoen graden, en anderzijds hoe het de zonnewind doet versnellen. Solar Orbiter moet daarenboven laten zien wat er gebeurt als het magnetisch veld van de zon van polariteit verandert.

Al die informatie moet ons niet alleen meer leren over de zon maar ook over de invloed van de zon op de aardse omgeving, wat we kennen als het ruimteweer.

Wat staat er op het programma voor Solar Orbiter na de lancering ? Tot november van volgend jaar loopt de zgn. “cruise phase”. Daarbij gaat de sonde tweemaal Venus en éénmaal de Aarde passeren om zo geleidelijk dichter bij de zon te komen. In maart 2022 komt de sonde binnen de baan van Mercurius, op een afstand van 0,3 astronomische eenheden van de zon. Dan kunnen de echte waarnemingen beginnen. 

Het worden dus nog spannende tijden, maar eerst moet de lancering lukken. En die kan je – als je tijdig uit je bed geraakt – live volgen via deze link.  De lancering is voorzien op maandagochtend 10 februari om 05u03 onze tijd.